Because without friends, no one attempts such a thing. For this reason, even when they part, they are together, even when they are poor, they prosper, even when they are weak, they are strong and (most difficult to say), even when they have died, they live - so great is the esteem, memory and longing of their friends for them. For it is not so much the utility gained from a friend as the love of the friend itself which pleases us, and moreover something which is done by a friend is delightful only if it is done with enthusiasm; it is totally wrong that friendships are cultivated because of poverty, since those who have wealth and riches and especially virtue (which is the greatest protection) and are least in need of other people are the most generous and charitable. Stantes plaudebant in re ficta; quid arbitramur in vera facturos fuisse? The Laelius de Amicitia recommends itself for the classroom for a variety of reasons. (44 ff.) Masom. amicitia. However, I am surprised, if he was able to hold onto a single friend with his haughtiness and cruelty. Sed plerique neque in rebus humanis quicquam bonum norunt, nisi quod fructuosum sit, et amicos tamquam pecudes eos potissimum diligunt ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos. Translation Comments Learn how to pronounce amicitia. Gracchi temeritati sed praefuit, nec se comitem illius furoris, sed ducem praebuit. Ipse enim se quisque diligit, non ut aliquam a se ipse mercedem exigat caritatis suae, sed quod per se sibi quisque carus est. The remaining leaves 41-44 are reversed and inverted, ff.43v-41v bearing notes in Latin. Because of this, their death seems blessed, their life praiseworthy. SCAEVOLA: I would certainly be grateful for this, and Fannius has preempted the very thing which I was about to take up with you. Vatican … Quam ob rem id primum videamus, si placet, quatenus amor in amicitia progredi debeat. Quid enim interest motu animi sublato non dico inter pecudem et hominem, sed inter hominem et truncum aut saxum aut quidvis generis eiusdem? No translation memories found. Ubi enim studia nostra viguissent, si numquam consilio, numquam opera nostra nec domi nec militiae Scipio eguisset? I remember, among many other things, one time he was sitting in a circle of chairs at his home, as he used to, when I and a very few of his friends were there, and a man came up in conversation who was then on everyone's lips. Quam ob rem primum danda opera est ne qua amicorum discidia fiant; sin tale aliquid evenerit, ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae videantur. But may it be held about me, as I now say to you both: Ego si Scipionis desiderio me moveri negem, quam id recte faciam, viderint sapientes; sed certe mentiar. For without the ability for the mind to be moved, what is the difference -- I don't say between people and animals -- but between people and tree trunks, or rocks, or anything else of this sort? Principio qui potest esse vita 'vitalis', ut ait Ennius, quae non in amici mutua benevolentia conquiescit? Indigna homine dubitatio! Thus it is not so much that this reputation for wisdom, which Fannius reported a little while ago, delights me, particularly since it's false, as that I hope that the memory of our friendship will be eternal, and this is dearer to my heart, because from all the ages barely three or four pairs of friends are famous. Quin in ipso equo, cuius modo feci mentionem, si nulla res impediat, nemo est, quin eo, quo consuevit, libentius utatur quam intractato et novo. I remember Paulus, I saw Galus, but these died as children, Cato's son as a grown and esteemed man. Quo modo, ut alia omittam, mortem filii tulit! Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. In ea est enim convenientia rerum, in ea stabilitas, in ea constantia; quae cum se extulit et ostendit suum lumen et idem aspexit agnovitque in alio, ad id se admovet vicissimque accipit illud, quod in altero est; ex quo exardescit sive amor sive amicitia; utrumque enim dictum est ab amando; amare autem nihil est aliud nisi eum ipsum diligere, quem ames, nulla indigentia, nulla utilitate quaesita; quae tamen ipsa efflorescit ex amicitia, etiamsi tu eam minus secutus sis. Laelius de Amicitia (Latin text at Forum Romanum) Laelius de Amicitia at LacusCurtius (English translation by W. A. Falconer, with introduction) Treatises on Friendship and Old Age at Project Gutenberg (English translation by E. S. Shuckburgh, with introduction), in one file with the de Senectute. With An English Translation. Yet he in fact used to say that nothing is more difficult than to maintain a friendship until the last day of one's life, because either it would not profit both the same, as often happens, or they would not think the same about politics. Curi non cum caritate aliqua benevola memoriam usurpet, quos numquam viderit? Ti. Cicero: De Senectute De Amicitia De Divinatione. Sed nescio quo modo verum est, quod in Andria familiaris meus dicit: Obsequium amicos, veritas odium parit. Cum enim saepe mecum ageres ut de amicitia scriberem aliquid, digna mihi res cum omnium cognitione tum nostra familiaritate visa est. Ex quo quantum boni sit in amicitia iudicari potest. Constituendi autem sunt qui sint in amicitia fines et quasi termini diligendi. Quid? Tristitia autem et in omni re severitas habet illa quidem gravitatem, sed amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior et ad omnem comitatem facilitatemque proclivior. Those who have yearned for friendship apply themselves to and are specially moved to enjoy the company of the one whom they have begun to be devoted to and their habits, to be equal in love and similar to them, to be more inclined to deserve good than to demand it, and for there to be honorable competition between them. Aliter amicitiae stabiles permanere non possunt. Sed hoc primum sentio, nisi in bonis, amicitiam esse non posse; neque id ad vivum reseco, ut illi qui haec subtilius disserunt, fortasse vere, sed ad communem utilitatem parum; negant enim quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Versaris atque inlusseris lautissume. Est enim amicitia nihil aliud nisi omnium divinarum humanarumque rerum cum benevolentia et caritate consensio; qua quidem haud scio an excepta sapientia nihil melius homini sit a dis immortalibus datum. Videre iam videor populum a senatu disiunctum, multitudinis arbitrio res maximas agi. But how much strength friendship may have, can best be understood from this: out of the boundless community of the human species, which nature itself has interlinked, it is so tight and pulled close that all care is concentrated between two or between a few. Hac nos adulescentes benevolentia senes illos, L. Paulum, M. Catonem, C. Galum, P. Nasicam, Ti. Laelius de Amicitia: | ||Laelius de Amicitia|| (or simply ||De Amicitia||) is a treatise on friendship by the Ro... World Heritage Encyclopedia, the aggregation of the largest online encyclopedias available, and the most definitive collection ever assembled. Quam qui adpetiverunt, applicant se et propius admovent ut et usu eius, quem diligere coeperunt, fruantur et moribus sintque pares in amore et aequales propensioresque ad bene merendum quam ad reposcendum, atque haec inter eos sit honesta certatio. Quocirca et absentes adsunt et egentes abundant et imbecilli valent et, quod difficilius dictu est, mortui vivunt; tantus eos honos, memoria, desiderium prosequitur amicorum. Quocirca maerere hoc eius eventu vereor ne invidi magis quam amici sit. Quis est qui C. Fabrici, M'. Sit ita sane; sed eam sapientiam interpretantur quam adhuc mortalis nemo est consecutus, nos autem ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea quae finguntur aut optantur, spectare debemus. Who is there who does not remember Gaius Fabricius or Manius Curius. Est enim boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia: primum ne quid fictum sit neve simulatum; aperte enim vel odisse magis ingenui est quam fronte occultare sententiam; deinde non solum ab aliquo allatas criminationes repellere, sed ne ipsum quidem esse suspiciosum, semper aliquid existimantem ab amico esse violatum. Quarum rerum recordatio et memoria si una cum illo occidisset, desiderium coniunctissimi atque amantissimi viri ferre nullo modo possem. Found 0 sentences matching phrase "Laelius de amicitia".Found in 0 ms. De Amicitia: lt;p|>||Laelius de Amicitia|| or simply ||De Amicitia|| — is a treatise on friendship by the Roma... World Heritage Encyclopedia, the aggregation of the largest online encyclopedias available, and the most definitive collection ever assembled. Itaque feci non invitus ut prodessem multis rogatu tuo. 1923. How well, to take just one example, he bore the death of his son! For I am moved at being deprived of such a friend as (I think) no one else ever will be and (as I can prove) no one else ever was; but I am not without medicine, I console myself in particular with the solace that I am free from the error by which many people are usually pained at the departure of friends. Rate the pronunciation difficulty of amicitia 4 /5 (5 votes ... Cato maior (or de Senectute), Laelius (or de Amicitia), and began 0 rating rating ratings . Ab his qui pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt longe dissentiunt, nec mirum; nihil enim altum, nihil magnificum ac divinum suspicere possunt qui suas omnes cogitationes abiecerunt in rem tam humilem tamque contemptam. Because of this thing, for him, as I said before, it has turned out for the best, for me it is more troublesome, when it would have been fairer, since I entered first, that I also departed first from life. Quod Tarquinium dixisse ferunt, tum exsulantem se intellexisse quos fidos amicos habuisset, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre posset. Quid si illud etiam addimus, quod recte addi potest, nihil esse quod ad se rem ullam tam alliciat et attrahat quam ad amicitiam similitudo? Etenim eo loco, Fanni et Scaevola, locati sumus ut nos longe prospicere oporteat futuros casus rei publicae. Gracchum, Scipionis nostri socerum, dileximus, haec etiam magis elucet inter aequales, ut inter me et Scipionem, L. Furium, P. Rupilium, Sp. For there was no man better than Africanus, nor more famous. Quod faciendum imitandumque est omnibus, ut, si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sint, impertiant ea suis communicentque cum proximis, ut, si parentibus nati sint humilibus, si propinquos habeant imbecilliore vel animo vel fortuna, eorum augeant opes eisque honori sint et dignitati. Wikipedia Dictionaries. So a different definition of true friendship needs to be marshaled, after I have mentioned something which Scipio used to particularly rebuke. Nihil mali accidisse Scipioni puto, mihi accidit, si quid accidit; suis autem incommodis graviter angi non amicum sed se ipsum amantis est. Quamquam ille quidem nihil difficilius esse dicebat, quam amicitiam usque ad extremum vitae diem permanere. X. X. After it the matter creeps, until it begins and slides headlong into ruin. Haec enim est tyrannorum vita nimirum, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla stabilis benevolentiae potest esse fiducia, omnia semper suspecta atque sollicita, nullus locus amicitiae. 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57 - 58 - 59 - 60 - 61 - 62 - 63 - 64 - 65 - 66 - 67 - 68 - 69 - 70 - 71 - 72 - 73 - 74 - 75 - 76 - 77 - 78 - 79 - 80 - 81 - 82 - 83 - 84 - 85 - 86 - 87 - 88 - 89 - 90 - 91 - 92 - 93 - 94 - 95 - 96 - 97 - 98 - 99 - 100 - 101 - 102 - 103 - 104. Now then, let us interpret virtue according to everyday usage and our ordinary speech, rather than measuring it with the verbal magnificence which some learned men use. Nam et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores. Laelius de amicitia, by Marcus Tullius Cicero, in English translation. Cf. It will be granted that it is true that good men value good men and assosciate with them as if they were linked by family ties or birth. qui summam spem civium, quam de eo iam puero habuerant, continuo adulescens incredibili virtute superavit, qui consulatum petivit numquam, factus consul est bis, primum ante tempus, iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero, qui duabus urbibus eversis inimicissimis huic imperio non modo praesentia verum etiam futura bella delevit. ut ait idem Terentius, sed ille in Gnathonis persona, quod amici genus adhibere omnino levitatis est. And since friendship holds many of the greatest conveniences, it clearly stands out beyond everything else, because it lights up good hope for posterity and does not allow souls to weaken or fall. Sue Allen, "The Century thumb-nail series: a case history in edition bookbinding," Fine Print 92 (1982), v. 8, no. What if we also add that fact (which could rightly be added), that there is nothing which ensnares and attracts anything to itself like similarity does to friendship? LAELIUS DE AMICITIA (LAELIUS ON FRIENDSHIP) BY MARCUS TULLIUS CICERO TRANSLATION BY EVELYN S. SHUCKBURGH EDITED BY RHONDA L. KELLEY FIGURE 1 1BUST OF CICERO, RENAISSANCE 1 Cicero. Deflexit iam aliquantum de spatio curriculoque consuetudo maiorum. Magna etiam discidia et plerumque iusta nasci, cum aliquid ab amicis quod rectum non esset postularetur, ut aut libidinis ministri aut adiutores essent ad iniuriam; quod qui recusarent, quamvis honeste id facerent, ius tamen amicitiae deserere arguerentur ab iis quibus obsequi nollent. Because of this, let's look first, if you agree, at how far the love of a friendship ought to extend. Add thesaurus 100. But you must feel like the eyes of everyone look to you as one; you whom they call and consider a wise man. Why does it matter how you are forcing me? Because of this, indeed, Fannius and Scaevola, it should be clear, in my opinion, that good will, which has been made the source of friendship by nature, is almost unavoidable for the good in their relations with the good. Serpit deinde res; quae proclivis ad perniciem, cum semel coepit, labitur. Quanta autem vis amicitiae sit, ex hoc intellegi maxime potest, quod ex infinita societate generis humani, quam conciliavit ipsa natura, ita contracta res est et adducta in angustum ut omnis caritas aut inter duos aut inter paucos iungeretur. Add word 100. add example. precari ab indigno, supplicare, tum acerbius in aliquem invehi insectarique vehementius, quae in nostris rebus non satis honeste, in amicorum fiunt honestissime; multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt detrahique patiuntur, ut iis amici potius quam ipsi fruantur. He also compares this dialogue to his earlier work De Senectute ("On Old Age"). But each of them in a slightly different way: Acilius because he was thought to be learned in civil law, Cato because he had experience of many things: His many acts in the Senate and in the forum were wisely foresighted, consistently carried out, or sharply said; probably because of this he had the nickname "Wise" in his old age. So let's keep listening. This work is in the public domain worldwide because it has been so released by the author. Quod si forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur quam fuerint inopes amicorum. Add collection 200. Itaque verae amicitiae difficillime reperiuntur in iis qui in honoribus reque publica versantur; ubi enim istum invenias qui honorem amici anteponat suo? If Coriolanus had friends, should they really have borne arms against the fatherland with him? Later owned by Walter de la Mare. Divitias alii praeponunt, bonam alii valetudinem, alii potentiam, alii honores, multi etiam voluptates. For if utility solidified friendships, it would dissolve them when circumstances were changed. Plures enim discent quem ad modum haec fiant, quam quem ad modum iis resistatur. This article is within the scope of WikiProject Books.To participate in the project, please visit its page, where you can join the project and discuss matters related to book articles.To use this banner, please refer to the documentation.To improve this article, please refer to the relevant guideline for the type of work. As for him, who would deny that he has been taken outstandingly? Gaius Fannius Strabo, who was somewhat older than his brother-in-law, Scaevola, married the younger daughter of Laelius.He was, it is thought by Cicero (Ad Att. i.e. His igitur finibus utendum arbitror, ut, cum emendati mores amicorum sint, tum sit inter eos omnium rerum, consiliorum, voluntatum sine ulla exceptione communitas, ut, etiamsi qua fortuna acciderit ut minus iustae amicorum voluntates adiuvandae sint, in quibus eorum aut caput agatur aut fama, declinandum de via sit, modo ne summa turpitudo sequatur; est enim quatenus amicitiae dari venia possit. This man in whom the citizens put their greatest hopes when he was still a boy, who immediately exceeded them as a youth, who never sought the consulship, but was made consul twice, the first before his time, then again in his time. Quid dicam de moribus facillimis, de pietate in matrem, liberalitate in sorores, bonitate in suos, iustitia in omnes? F.1r is headed in an early hand "A translation from Tully" and bears the ownership inscription of Richard Jackson F.S.A., with his notes "From the library of my beloved friend, the late Dr Richard Garnett C.B. Thus, so many things seemed almost fated to weigh against friendships that he said it seemed to him that to escape everything required not just wisdom but also luck. Laelius: Audite vero, optimi viri, ea quae saepissime inter me et Scipionem de amicitia disserebantur. And what his followers and relatives did after his death to Publius Scipio I cannot discuss without tears. Virtus, virtus, inquam, C. Fanni, et tu, Q. Muci, et conciliat amicitias et conservat. If instead they maintained their childhood love, he said that they would often by torn apart later by fighting about marriage matches or some other opportunity for profit, because they cannot both have the same thing. SCAEVOLA: Quid? Quamquam confirmatur amor et beneficio accepto et studio perspecto et consuetudine adiuncta, quibus rebus ad illum primum motum animi et amoris adhibitis admirabilis quaedam exardescit benevolentiae magnitudo. Et saepe incidunt magnae res, ut discedendum sit ab amicis; quas qui impedire vult, quod desiderium non facile ferat, is et infirmus est mollisque natura et ob eam ipsam causam in amicitia parum iustus. Cassium, Sp. Nam quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid atque discendi? Quam ob rem ut ii qui superiores sunt submittere se debent in amicitia, sic quodam modo inferiores extollere. Ut igitur ii qui sunt in amicitiae coniunctionisque necessitudine superiores, exaequare se cum inferioribus debent, sic inferiores non dolere se a suis aut ingenio aut fortuna aut dignitate superari. Numquam illum ne minima quidem re offendi, quod quidem senserim, nihil audivi ex eo ipse quod nollem; una domus erat, idem victus, isque communis, neque solum militia, sed etiam peregrinationes rusticationesque communes. SCAEVOLA: Quaerunt quidem, C. Laeli, multi, ut est a Fannio dictum, sed ego id respondeo, quod animum adverti, te dolorem, quem acceperis cum summi viri tum amicissimi morte, ferre moderate nec potuisse non commoveri nec fuisse id humanitatis tuae; quod autem Nonis in collegio nostro non adfuisses, valetudinem respondeo causam, non maestitiam fuisse. With respect to which, he was such a man that in fortune or in glory he could add nothing more in life, while his awareness that he was dying was taken away by its rapidity; about the nature of his death it is difficult to say; what people believe, you know; Neque enim assentior iis qui haec nuper disserere coeperunt, cum corporibus simul animos interire atque omnia morte deleri; plus apud me antiquorum auctoritas valet, vel nostrorum maiorum, qui mortuis tam religiosa iura tribuerunt, quod non fecissent profecto si nihil ad eos pertinere arbitrarentur, vel eorum qui in hac terra fuerunt magnamque Graeciam, quae nunc quidem deleta est, tum florebat, institutis et praeceptis suis erudierunt, vel eius qui Apollinis oraculo sapientissimus est iudicatus, qui non tum hoc, tum illud, ut in plerisque, sed idem semper, animos hominum esse divinos, iisque, cum ex corpore excessissent, reditum in caelum patere, optimoque et iustissimo cuique expeditissimum. Yet they are flattered by an simulacrum of it, at least for a while. Cavendum vero ne etiam in graves inimicitias convertant se amicitiae; ex quibus iurgia, maledicta, contumeliae gignuntur. FANNIUS: Facile id quidem fuit iustitiam iustissimo viro defendere! For this reason, friendship seems to me to arise more from its nature than from neediness, more by the attachment of the mind to the emotion of love, than by consideration of how much useful stuff it will hold. Nothing by Hercules! For it is not fitting, if you are not in trouble, to leave any honourable thing or action undone or to put it aside once it is begun. O praeclaram sapientiam! Satis erat respondere: 'magnas'; 'ingentes' inquit. The maker of the translation is unknown From the guide to the Laelius de amicitia, by Marcus Tullius Cicero, in English translation, ca.1700, (GB 206 Leeds University Library) Gilman received his A.B. In the same company, I confessedly hope, the friendship of Scipio and Laelius will be counted by posterity. For this is practice of learned men, indeed that of Greeks, of expounding something even when it is put to them suddenly; it is a big task and requires no little training. Pronounce word 150. LAELIUS: Audite vero, optimi viri, ea quae saepissime inter me et Scipionem de amicitia disserebantur. Quod idem Scipioni videbatur, qui quidem, quasi praesagiret, perpaucis ante mortem diebus, cum et Philus et Manilius adesset et alii plures, tuque etiam, Scaevola, mecum venisses, triduum disseruit de re publica; cuius disputationis fuit extremum fere de immortalitate animorum, quae se in quiete per visum ex Africano audisse dicebat. adversas vero ferre difficile esset sine eo qui illas gravius etiam quam tu ferret. 'DE SPIRITUALI AMICITiA,' WITH A TRANSLATION. Semper auget assentator id, quod is cuius ad voluntatem dicitur vult esse magnum. Quia sine sociis nemo quicquam tale conatur. Firmamentum autem stabilitatis constantiaeque eius, quam in amicitia quaerimus, fides est; nihil est enim stabile quod infidum est. But since friendship is pulled together, as I said above, if the significance of one's virtue is illuminated by something to which a similar mind aligns and attaches itself, then, when this happens, love must arise. Sed haec hactenus. Addendum eodem est, ut ne criminibus aut inferendis delectetur aut credat oblatis, quae pertinent omnia ad eam, quam iam dudum tracto, constantiam. Sed quoniam res humanae fragiles caducaeque sunt, semper aliqui anquirendi sunt quos diligamus et a quibus diligamur; caritate enim benevolentiaque sublata omnis est e vita sublata iucunditas. FANNIUS: But we'd rather hear from you; for although I have often asked those people and listened to them willingly of course, yet the thread of your speech is rather different. They say that a certain learned Agrigentine. from Harvard in 1811. SCAEVOLA: You're entirely right. For what like him had the Roman people heard or seen? Par est autem primum ipsum esse virum bonum, tum alterum similem sui quaerere. Itaque in iis perniciosus est error qui existimant libidinum peccatorumque omnium patere in amicitia licentiam; virtutum amicitia adiutrix a natura data est, non vitiorum comes, ut, quoniam solitaria non posset virtus ad ea, quae summa sunt, pervenire, coniuncta et consociata cum altera perveniret. For a little while, I hope, you will ignore me and think that Laelius himself is talking. It was especially associated with the, literally: I don't cut this to the life, i.e. Add a sentence Cancel. With An English Translation. Quoniamque ita ratio comparata est vitae naturaeque nostrae, ut alia ex alia aetas oriatur, maxime quidem optandum est, ut cum aequalibus possis, quibuscum tamquam e carceribus emissus sis, cum isdem ad calcem, ut dicitur, pervenire. Quam ob rem hoc quidem, Fanni et Scaevola, constet, ut opinor, bonis inter bonos quasi necessariam benevolentiam, qui est amicitiae fons a natura constitutus. Molesta veritas, siquidem ex ea nascitur odium, quod est venenum amicitiae, sed obsequium multo molestius, quod peccatis indulgens praecipitem amicum ferri sinit; maxima autem culpa in eo, qui et veritatem aspernatur et in fraudem obsequio impellitur. So then Scaevola, when this had come up with this remark, repeated to us a conversation between Laelius, himself and Laelius' other son-in-law, Gaius Fannius (Marcus' son). it is proverbial that we use water and fire a lot for lots of different things, but we don't use them as much as friendship, i.e. For nothing is more lovable than virtue, nothing is more conducive to admiration, for indeed because of virtue and honesty we even admire in some way people whom we have never met. Neque ego nunc de vulgari aut de mediocri, quae tamen ipsa et delectat et prodest, sed de vera et perfecta loquor, qualis eorum qui pauci nominantur fuit. Sed quamquam utilitates multae et magnae consecutae sunt, non sunt tamen ab earum spe causae diligendi profectae. The greatest utility is gained from friendship in this way and its origion will come from a personal nature which is weightier and truer than neediness.